Kavram haritalarına birçok alandan aşina olabilirsiniz. Bunun sebebi de oldukça basit olması ve size görsel hitap etmesidir. Zihin haritaları tekniği de kavram haritalarının bir gelişmiş versiyonu diyebiliriz. Zihin haritalama çok bilinmese de bilişsel performansa etkisi kanıtlanmış.
1. Kavram Haritaları Tekniği
Not alma tekniklerinden biri olan haritalar; kavram haritaları ve zihin haritaları olarak ikiye ayrılır. Bizim en çok bildiğimiz ve kullandığımız ise kavram haritalarıdır. Kavram haritaları, anlamlı öğrenme kuramını temel alarak Novak ve Gowin (1970) tarafından oluşturulmuştur (1).
Konuların anahtar kelimelerin üzerinden öğrenilmesine, görsel bir sunu şeklinde fırsat veren kavram haritaları, anlamlı öğrenmeyi sağlamaktadır (1). Kavram haritaları ile öğrenciler hem tümevarım hem de tümdengelim yöntemlerini kullanarak öğrenebilirler.Kavram haritaları; akış, sınıflama, örümcek ve balık kılçığı haritaları gibi çeşitlere ayrılır (2);
Akış Haritası:Sürecin önemli olduğu basamaklı işlemlerde kullanılır.
Sınıflama Haritası:Sistematik ve hiyerarşik şekilde genelden özele doğru bir sıralama için kullanılır.
Örümcek Haritası: Merkez örümceğin vücudu ve dallar kolları gibi düşünülerek bir konunun ya da problemin gösterimidir.
Balık Kılçığı Haritası: Genelde yönetim alanın bir problemin nedenlerini saptamada kullanılan, ilişkileri ortaya koyan bir gösterim şeklidir.
Kavram haritaları çoğumuzun aşina olduğu bir şey olduğundan üstünde çok fazla durmak istemiyorum. Burada en önemlisi bence balık kılçığı haritasıdır. Yönetimsel süreçlerde veya problem çözmeye yönelik durumlarda kullanılması çok fayda sağlayabilecek bir yöntem olarak görülebilir.
2. Zihin Haritalama Tekniği
Zihin haritaları, insan beyninin tüm potansiyelini ortaya çıkarmak için evrensel anahtarlar kullanan güçlü bir grafik tekniğidir. Zihin haritalama tekniği,İngiliz bilim insanı Tony Buzan tarafından bulunmuştur. Beyin ve not alma üzerine yaptığı araştırmaların sonucunda, zihnin işleyiş şekline benzer bir modeli öne sürmüştür (3,4).
Zihin haritalama tekniğinde, merkeze bir anahtar sözcük veya kavram yerleştirilir. Kavram ile bağlantılı çağrışımlar doğrusal olmayan yanal bir şekilde iki boyutta eklenir. Görsel ağırlıklı bir not alma tekniği olmasının yanında yaratıcı düşünceyi desteklemesi, plan yapma ve problem çözmede yardımcı bir araç olarak kullanılabilir (3). Zihin haritalamanın en büyük avantajlarından biri de görsel hafızayı ağırlıkta kullanabilmemiz. Resimler, çizimler ekleyerek oluşturduğunuz not düzleminde yaratıcılık tamamen size kalmış durumda. Mindly Uygulaması ile yaptığım bir örnek:
3. Mindly Uygulaması
Mindly, zihin haritalama tekniğini kullanarak not alabileceğiniz basit bir uygulama. Uygulamanın ücretsiz sürümünde element ekleme sınırlamaları bulunuyor. En güzel kısımlarından biri oluşturduğunuz zihin haritalarının çıktılarını alabilmeniz. Ücretsiz sürümde PDF formatında kaydedebilirken, ücretli versiyonda JPG formatı gibi seçeneklerle kaydetmek mümkün.
Yazıyla ilgili geri bildirimlerinizi isterseniz aşağıda isterseniz mail yoluyla ulaşarak yapabilirsiniz. Teşekkürlerinizi sunmak için yazıyı sevdiklerinizle veya sosyal medyada paylaşmanız yeterli olacaktır.
Düşünceleri ve duyguları görselleştirmek, somutlaştırmak hem heyecanlı hem de yararlı görünüyor. Bunun üzerine deneme yapmıştım daha önce. Şimdi Ali Bey’in yazısını okuyunca tekrar aktif olarak kullanasım geldi.
Merhaba, bir akademisyen olarak işimin en temel noktası araştırmak. Blogumda üretkenlik ve akademik yaşamı etkileyen konuları ele alırken, akademik uygulamalar-programlar üretkenlik ve yapay zeka araçları hakkında deneyimlerimi paylaşıyorum.
Comments (2)
etapli96says:
19 Ocak 2021 at 7:58 PMDüşünceleri ve duyguları görselleştirmek, somutlaştırmak hem heyecanlı hem de yararlı görünüyor. Bunun üzerine deneme yapmıştım daha önce. Şimdi Ali Bey’in yazısını okuyunca tekrar aktif olarak kullanasım geldi.
Öğr.Gör. Ali Kaplansays:
20 Ocak 2021 at 9:08 AMTavsiye ederim. Deneyimlerime göre; karmaşık bir süreci not almada, bilişsel açıdan çok etkili oluyor. Deneyimlerinizi paylaşırsanız sevinirim.